Coraz częściej w przepisach dotyczących biznesu i walki z nielegalnymi praktykami pojawiają się rozwiązania, które mają chronić osoby zgłaszające takie nieprawidłowości lub podejrzenia o ich istnieniu przed działaniami, które można określić jako odwet. Jednocześnie reakcja kierownictwa firmy na takie sygnały, prowadząca do ukrócenia wspomnianych naruszeń prawa, np. podatkowego, ma ją uchronić przed przykrymi konsekwencjami, takimi jak sankcje karne.

Rozwiązania krajowe

Sporo na ten temat mówiono, wiele też o tym pisaliśmy w „PB” przy okazji prac nad projektem ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. W jej projekcie dużo miejsca poświęcono sygnalistom. Ostateczne rozwiązania nie są na razie znane. Tej ustawy, skierowanej do Sejmu w styczniu, jeszcze nie poddano tam pierwszemu czytaniu. Niemniej można założyć, że jeśli doczeka się uchwalenia, raczej nie zniknie z niej przyjęta w projektowanej wersji definicja sygnalisty i wymóg, aby organy firm wyjaśniały zgłaszane nieprawidłowości. Łączy się z tym przewidziany w niej obowiązek zapewnienia autorom takich „doniesień” ochrony przed działaniami o charakterze represyjnym, dyskryminacją lub innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania, także przed utratą etatu. Nie będzie to jednak dla spółek takie proste.

— Projektowana ustawa nie definiuje właściwej formy takich działań i nie narzuca sztywnej procedury zgłaszania nieprawidłowości. Z jednej strony czyni to sytuację przedsiębiorców do pewnego stopnia niepewną, bo wdrożone przez nich rozwiązania mogą okazać się niewystarczające z punktu widzenia ustawy. Z drugiej jednak strony taka forma regulacji jest bardziej elastyczna i w procesie stosowania prawa może zostać dopasowana do zmieniających się potrzeb obrotu i charakteru działalności przedsiębiorców — uważa Jeremiasz Kuśmierz, adwokat z kancelarii Magnusson Tokaj i Partnerzy.

Jak wyjaśnia,...